CONSUMO DA ENERXÍA Ó LONGO DA HISTORIA
O home sempre utilizou fontes de enerxía, para traballar e dominar a
natureza. Pero esas fontes de enerxía foron cambiando e evolucionando ao longo
da historia, xa que as civilizacións comezaron a desenvolverse, polo tanto a
tecnoloxía foi avanzando.
Podemos dividir en varias etapas diferentes o uso da enerxía ao longo da
historia. Ao principio o ser humano só utilizaba a enerxía para alimentarse, co
paso do tempo aumentase o seu uso, e na época das primeiras sociedades
industrias utilízase o carbón mineral para a industria e o transporte, e iso
provoca que o uso de enerxía se duplique.
A enerxía na
Prehistoria.
Pero… como
vai pasar ao longo do resto da historia o home vai mudando as súas necesidades
e nace o Homo sapiens e con el os novos artiluxios de caza que levaran así a un
gasto de enerxía que xa empeza a repercutir no planeta Terra. Hai que recordar
tamén o recurso enerxético clave que vai utilizar o home , o LUME. Fai miles de anos o home descubriuno, un dos descubrimentos máis
importantes da historia da humanidade. Ao principio o ser humano non era capaz
de controlalo, fai aproximadamente 400.000 anos comeza a usalo conscientemente,
pero non pode producir lume ata fai uns 100.000 anos. Este descubrimento
produce cambios na súa dieta, xa que poden cociñar os alimentos, tamén o
utilizan para iluminar ou para quentarse.
Fai 10.000 aparece a agricultura e gandaría, polo que pasan dunha economía depredadora a unha economía produtiva. Debido a este cambio, prodúcense unha serie de consecuencias:
-O cambio tecnolóxico: Comezan a crear novos instrumentos e pasase de usar pedra ou a madeira a
utilizar metais como o cobre , o bronce ou o ferro.
-Paso do nomadismo ao sedentarismo: Nesta época aparecen os primeiros poboados sedentarios.
-Por primeira vez na historia hai excedente: O que quere dicir que producen máis do que poden consumir.
-Clases sociais
e riqueza.
-División do traballo.
-Clases dirixentes.
-Primeira revolución demográfica:
A primeira revolución demográfica poducese cando hai
excedente , para poder alimentar a máis
xente. Ademais de que o pobo se volve sedentario e hai un traballo e un
lugar fixo para criar aos nenos.
A
enerxía na Antigüidade
Na
Antigüidade a poboación aumenta o seu consumo de enerxía, e utilizaban
fundamentalmente tres fontes de enerxía:
-Carbón vexetal e madeira: Unha
das consecuencias máis importantes son as primeiras deforestacións en masa.
-A man de obra escrava: Un gran invento da época foi o muíño para moelo trigo …
pero case non se utilizaba, xa que tiñan escravos, que facían o seu traballo.
-Animal: O seu uso incrementa a produtividade do home. Porcos, ovellas,
cabras, cans, cabalos, asnos e burros son algún exemplos de animais que
axudaban na agricultura da época.
Durante a Idade Media as actividades económicas
comezaron a ruralizarse e a economía era cada vez máis atrasada que na época
dos romanos. Nesta época os bosques ocupan unha gran extensión de terreo, ata o
século XI, no que empeza a época das roturacións.
Nesta época, debido ao frío a xente utilizaba
sistemas de calefacción moi pouco eficaces e ademais necesitaban carbón vexetal
ou madeira, o que aumenta a deforestación. A luz tamén era un impedimento xa
que non se podía utilizar de noite por medo a accidentes como un incendio, etc.
Nos séculos XII e XIII produciuse unha revolución
agrícola e demográfica. O gran aumento da
poboación é causa e consecuencia do desenvolvemento económico:
_Foi causa debido a
que se hai máis man de obra , había división do traballo e máis postos de
traballo.
_Foi consecuencia
porque o crecemento de poboación non sería efectivo se non se deran unhas condición
de crecemento económico.
Este aumento da poboación non foi grazas aos
avances tecnolóxicos, xa que a enerxía era producida principalmente pola man de
obra, tanto de homes como de animais. A partir da revolución tecnolóxica houbo
varias melloras na utilización da forza animal, o xugo frontal nos bois, o
colar ríxido nos cabalos, o estribo, o aparello en hilera ou atelaxe, a ferraxe
para protexer os cascos, etc
A revolución tecnolóxica a partir do s.V Aumenta
entre outras cousas a potencia do
cabalo, nun 500% ata un 1000% se ían acompañados dun vehículo de aí o nome
cabalos aos vehículos a motor.
Aínda que o nivel tecnolóxico non era moi bo,
durante a Idade Media producíronse importantes melloras como por exemplo:
-O arado de rodas ou de vertedeira: Un
novo tipo de arado que diferencia a tecnoloxía romana da da Idade Media.
-O muíño: Permitía aforrar enerxía e traballo e podían ser
de dous tipos.
-O muíño de auga: Que xa fora creado no século II a.c, pero non se
comezou a usar ata esta época.
-O muíño de vento: Comezouse a utilizar aproximadamente no século
XII, este invento permitía moer cereal nas zonas sen auga.
-O tear
-O torno de fiar
Na Idade Media o material máis utilizado e máis caro era a madeira, utilizábase
como combustible e material de construcción, polo que se
producían grandes deforestacións, como consecuencia diso a partir do século
XIII comezaron a tomar medidas para regular a tala, para protexer especies,
etc.
O carbón é
un material que se utiliza como
substituto da madeira, no Mediterráneo
non era habitual pero había lugares como Escocia nas que si, e iso empezou a producir unha gran contaminación atmosférica.
Outro material que se empezou a utilizar con máis frecuencia foi o ferro,
para fabricar este material era necesaria unha gran cantidade de madeira, polo
que a deforestación aumentou moito máis, contribuíndo a contaminación do medio
ambiente.
Outro descubrimento importante desta época e a
pólvora, xa que debido a ela produciuse a caída do Imperio Bizantino e polo
tanto o comezo dunha nova época, a Idade Moderna.
Durante a Idade Moderna, Europa comeza a coñecer mundo, xa que se
desenvolveron unhas enormes flotas tanto comerciais como de guerra. Pero para a
construción desta gran cantidade de barcos era necesaria a madeira e o ferro.
Outro descubrimento importante desta época e a
pólvora, xa que debido a ela produciuse a caída do Imperio Romano e polo tanto
o comezo dunha nova época, a Idade Moderna.
Durante a Idade Moderna, Europa comeza a coñecer mundo, xa que se
desenvolveron unhas enormes flotas tanto comerciais como de guerra. Pero para a
construción desta gran cantidade de barcos era necesaria a madeira e o ferro.
Sobre uso de enerxía podemos dicir que non só se aumentou o seu consumo con
respecto a Prehistoria e a Idade Antiga, tamén o fixo a contaminación. Todo
isto é debido aos descubrimentos e avances producidos durante a Idade Media e a
Idade Moderna, xa que unha das súas consecuencias principais foi a
deforestación. Polo que o home xa producía graves impactos sobre o medio
ambiente, pero por desgraza esta contaminación non parou e seguiu aumentando.
Enerxía e
Revolución industrial
Co comezo da Revolución Industrial, pásase de
utilizar fontes de enerxía como a madeira, a auga o vento ou a enerxía dos
animais, a usar outro tipo de fontes que son o carbón, o petróleo e o gas
natural.
Ao analizar a enerxía
na historia pódense sacar 3 conclusións :
a)
O
desenrolo material ten que ver co da historia da enerxía: Canto máis nos movemos
cronoloxicamente ao longo da historia o ser humano ten a imperiosa necesidade
de evolucionar as súas máquinas, para conseguir máis traballo útil.
b)
Nos
últimos 200 anos o ser humano efectuou máis descubrimentos e invencións
que durante milenios, xa que calquera achego científico leva a outro, xa
que nos últimos 200 anos o goberno dá máis liberdades aos científicos.
c)
O ser
humano ten unha gran capacidade para inventar.
Enerxía
e poboación.
Xa no ano 1999 se alcanzaron os 6.000 millón de
habitantes, e segundo o último estudo realizado polas Nacións Unidas, a
previsión de futuro é que para o ano 2100 a poboación poda crecer ata uns
aproximadamente 10.000 millóns de habitantes. Isto como pode influír na
transición demográfica? Influirá negativamente?
Se observásemos as características da vida de
dúas familias totalmente diferentes, unha dun país pobre e a outra dun país
rico. Poderíamos dicir que a natalidade,
depende de moitos factores, culturais, económicos, políticos e tecnolóxicos,
pero tamén está relacionada directamente coa enerxía, xa que ten moita
influencia na evolución demográfica.
CAMBIO CLIMÁTICO
Fai moitos anos, a madeira era a base da enerxía agora usamos máis o carbón, xa que a madeira prende antes pero consómese máis rápido do que se consome o carbón.
Actualmente, o clima do noso planeta
está cambiando cunha tendencia cara o quecemento Global. As principais
causas son o cambio da maquinaria e nas fontes de enerxía:
- Cantos mais recursos
enerxéticos, máis grande era o numero da especie, iso fixo diminuír as fontes das que
obtiña recursos.
Isto trae consecuencias catastróficas:
-Cambio nas paisaxes.
-Cambio nas paisaxes.
- Aumento das secas.
-Riscos de incendios.
-Aumento da erosión.
-Inundacións.
-Aumento da temperatura da auga
do mar.
-Desxeo e subida do nivel do mar.
-Refuxiados
do cambio climático...
vistaalmar.es
Hoxe en día utilizamos a enerxía
para todo, para movernos nun medio de transporte, usamos enerxía, a
maior parte da enerxía que consumimos, non é nosa, procede doutras partes do
mundo. A experiencia dos países
industriais demostran que os cidadáns ao ter máis enerxía ao noso alcance, somos
máis egoístas no seu consumo.
A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
No século XVIII chega a Europa un período de cambio
económico, a revolución industrial, baseada na industria e o control da
burguesía. Ten a súa orixe en Inglaterra, e produciría cambios na demografía
(dispárase a poboación), as clases sociais (a burguesía adquire moitísimo
poder), mentalidade, costumes…
imaxe: eumed.net
Se descubriron novas materias primas para utilizar en
máquinas e outros descubrimentos tecnolóxicos:
-O carbón é a fonte de enerxía da máquina de vapor,
que se aplicou a transportes (como o ferrocarril ou o barco a vapor) e a
maquinaria. Os transportes causaron gran furor, e dan lugar á revolución dos
transportes.
-Algodón, desenvolve a industria téxtil.
- Ferro, desenvolve á
industria litúrxica.
imaxe: librosvivos.net
A revolución industrial creou un novo modelo de vida
na sociedade europea.
A principal consecuencia demográfica é o enorme
incremento da poboación polos seguintes factores:
• Caída da mortalidade e da
mortalidade infantil: mellora na alimentación, mellora na hixiene e
desenvolvemento da menciña, construción de hospitais, descubrimento da vacina
contra a viruela ou a quinina.
• Elevada taxa de natalidade.
• Aumenta a esperanza de vida
Pero a pesar destas melloras, a
sociedade española estaba vivindo nunha época rural, de atraso industrial, a
súa economía estaba baseada aínda na agricultura. Razóns?:
1. Falta de demanda de produtos
industriais:
|
Malas comunicacións.
|
Agricultura moi atrasada.
|
|
Falta de capital para
adquirir produtos.
|
2. Situación da industria
española:
|
Talleres artesanais.
|
Enorme dispersión da produción (cada
zona se especializa segundo os seus recursos).
|
|
No existía un mercado nacional.
|
3. Enormes contrastes entre
rexións:
|
Interior pouco desenvolvido.
|
Zonas periféricas máis desenvolvidas,
especialmente no País Vasco y Cataluña.
|
|
Cataluña empeza a
industrializarse grazas ao sector téxtil.
|
OS TRANSPORTES AO LONGO DA HISTORIA
Os medios de transporte son os diferentes sistemas ou
maneiras de desprazar determinado contido dun lugar a outro. Hai tres tipos:
terrestres, aéreos e acuáticos.
Estes, evolucionaron moito durante os últimos anos. Os
homes ían andando por si mesmos, pero querían desprazarse máis lonxe e máis
rápido, e puxéronse a inventar.
O primeiro medio de transporte foron os animais (mulas,
camelos, cabalos …), que non supoñían gasto enerxético, pero tras enxeñar un
pouco inventouse o primeiro automóbil.
Os primeiros vehículos eran os trineos de madeira
utilizados por tribus de todo o mundo; posteriormente produciuse o invento da
roda un dos máis marabillosos da historia. A partir deste, desenvolvéronse todo
tipo de transportes terrestres pero case todos moi parecidos (monociclos
biciclos, triciclos...).
O carromato (carro a vapor) inventado por
Nicolas-Joseph Cugnot, no ano 1769.
Anos despois da construción do carromato o norteamericano Oliver Evans construíu un coche de vapor que non se logrou impoñer Richard Trevithick, entusiasmouse coa idea deste vehículo e en 1804 rematou o seu primeiro coche grande a vapor, unha enorme caixa de ferro sobre rodas cunha enorme cheminea no centro e arredor desta había varios asentos. Colocou a súa máquina sobre raíles e recorreu 9,5 millas en 4h e 5min, e esta foi a primeira locomotora. Anos máis tarde fabricouse a segunda pero non tivo tanto éxito. Logo, inventouse o primeiro monorraíl construíuse en Irlanda, 1889.
As bicicletas montáronse anos atrás de distintos tipos
e formas.
As primeiras bicicletas fomentáronse en París en 1790,
máis tarde en 1813 un alemán chamado Karl Christian Ludwing Drais von Sucerdon
inventou o vehículo dunha soa vía que chamou máquina andante, o inventor
colocou resortes baixo o sillín e despois creou o manillar. Máis ou menos, dez
anos despois outro alemán, Philipp Heinrich Fischar colocou pedais na roda
dianteira.
Os primeiros transportes acuáticos foron balsas, ata
que se inventou un tronco cun oco, un barco. Os primeiros barcos eran romanos,
estes posuían velas e remos. Pero ao longo do tempo foron evolucionando e
actualmente temos barcos ...barcos de todo tipo de materiais dende de xuncos e
canas, ata peles de animais, plástico, vidro …
O primeiro transporte aéreo creouno Lilienthal,, inspirouse nos paxaros e creou un planeador cunha liña aerodinámica. Tamén se considera a Leonardo DaVinci percusor da creación de aeronaves. Os irmáns Wright lograron realizar seu primeiro vo en 1903, pero empregaron unha catapulta para despegar.
Todos estes avances
non só fixeron a nosa vida máis cómoda, senón que tamén provocaron un aumento
no consumo de enerxía, e isto prexudica o medio ambiente, dando lugar a unha
serie de consecuencias catastróficas e irreversibles.
Autores: Inés
González, Samuel González, Rosa Pérez, Alejandra Ríos, Miriam Sobrido, Iván
Tubío.
